עריכת הדף "ליובאוויטשער רבי'נס זכרונות פרק ב" (פסקה)

== דער נסתר ==
{{יישור טקסט|שני הצדדים|
איצט אז דאָס אייראָפעאישע אידענטום איז חרוב פון מלחמה, פארפאלגונגען און געצוואונגענע נאציאנאלע זעלבסט־פארלייקענונג. און דער אידישער ישוב אין ארץ ישראל איז אין צענטער פון קריג, ריידען שוין אלע וועגען דער נייער ראָלע פון די אמעריקאנער אידען. אלע אנעויקענען שוין די היסטאָרישע אויפגאבע פון די גענויע פינף מיליאן אידען אין די פאראייי־ניגטע שטאאטען. די אמעריקאנער אידען זיינען איצט פאקטיש דער שארית הפליטה פון די אידען אין די גלות לענדער און דארפען זיין זייערע ניין נייסטינע אזוי גוט ווי די מאטעריאלע יורשים.

עס איז אָבער געווען א צייט – און גאָר ניט לאנג צוריק – ויאָס די רלע פון דעם אמעריקאנער אידענטום, באזונדער אין א גייסטיגען זין, איז פאר גאָר א סך געשטאנען אונטער א פראגע־צייכען. עס זיינען געווען א סך צווייפלער און קריטיקער. זעלטען ווען איינער האָט געהאט א גוט־וואָרט פאר די אמעריקאנער אידען. זעלטען ווען איינער האָט געגלויבט אין דער גייסטיגער צוקונפט פון די אמעריקאנער אידען וועלכע זיינען תמיד געווען אריינגעטהאן צופיעל אין מאטעריאליזם, אז זיי זאלען אויך פיהלען דעם באגעהר און דעם דראנג צו גייסטיגע און העכערע באדערפענישען אין לעבען. באזונדער האָט מען געמאלען אין שווארצע פארבען די רעליגיעזע און נאציאנאל־קולטורעלע צוקונפט פון די אמעריקאנער אידען. אלץ האָט דאָ געזאָלט זיין צו פלאך, צו אויבערפלעכליך, צו קאָמערציאליזירט, צו קאָלירלאָן או און צו ס'אויך־מיין־דאגה'דיג, אז פון דאנען זאל קענען ארויסוואקסען א אידענטום וואָס זאָל זיין טראדיציאָנעל אזוי איינגעווארצעלט און גייסטיג אזוי טיעף ווי אידען זיינען געווען ביז אהער אין אלע אנדערע לענדער וואו דער גורל האָט זיי פארשטויסען.

מען האָט געמוזט זיין גאָר א גרויסער אָפּטעמיסט און גאָר א גרויסער מאמין צו זעהן א ליכטיגע, גייסטיגע צוקונפט פאר'ן אמעריקאנעם אידענטום. בלויז געצעהלטע זיינען געווען באשאָנקען מיט אָט דעם אָפּטימיזם און מיט אָט דער אמונה. מען האט געדארפט זיין פולקאָם פארקניפּט און פארבונדען מיט דעם אידישען עבר, האָבען א גענויע פארשטענדניס פון דעם גאנג פון דער אידישער געשיכטע, אז מען זאָל ניט פארלירען דעם גלויבען אין דעם היסטאָרישען גורל פון אזא גרויסען אידישען קבוץ ווי אין אמעריקא. עס האָט זיך באזונדער געפאָדערט א גענויע באקאנטשאפט און גרינדליכע פארשטענדיגונג פון דעם גאנצען צוזאמענשטעל, גייסטיג און מאטעריאל, פון די אמעריקאנער אידען, אז מען זאָל בכלל וועגען זיי קענען אורטיילען און ארויסזאָגען א באשטימטע מיינונג וועגען זייער געגענווארט און זייער צוקונפט.

עס איז דערפאר פון ספּעציעלען אינטערעס עס וואָס דער ליובאוויטשער רבי האָט נאָך מיט מעהר ווי א צעהנדליג יאהר צוריס פאָראויסגעזאָגט א
{{להשלים}}
}}

[[קטגוריה:ליובאוויטשער רבי'נס זכרונות]]