4,773
עריכות
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 16: | שורה 16: | ||
ויש להוסיף, אַז דער ענין האמור [פון "מצוה גוררת מצוה" – ממצוה אחת דפדיון שבויים למצוה שני' דפדיון שבויים] איז נאָך מער אונטערשטראָכען בשעת ס'רעדט זיך וועגן פדיון שבויים פון '''ספרים''': | ויש להוסיף, אַז דער ענין האמור [פון "מצוה גוררת מצוה" – ממצוה אחת דפדיון שבויים למצוה שני' דפדיון שבויים] איז נאָך מער אונטערשטראָכען בשעת ס'רעדט זיך וועגן פדיון שבויים פון '''ספרים''': | ||
ספרים פון תורה זיינען אַן ענין פון | ספרים פון תורה זיינען אַן ענין פון חכמה<ref>כמ"ש (ואתחנן ד, ו) "כי היא חכמתם ובינתכם לעיני העמים".</ref> [און אין דעם גופא – חכמה '''קדושה''', חכמת התורה]. דערפון איז פאַרשטאַנדיק, אַז יעדער ספר אין תורה איז נוגע אויך צו אַלע אַנדערע ספרים, וויבאַלד אַז דורך דעם לימוד און דער ידיעה אין '''דעם''' ספר קומט צו אַ הוספה אין דער הבנה והשגה פון אַנדערע ספרים. | ||
אַזוי אויך בנוגע לעניננו: היות אַז די שלימות הלימוד פון די פריערדיקע ספרים (וואָס זייער פדיון האָט זיך אויפגעטאָן בה' טבת) איז תלוי אין דעם לימוד הספרים הנמצאים לע"ע בשבי, | אַזוי אויך בנוגע לעניננו: היות אַז די שלימות הלימוד פון די פריערדיקע ספרים (וואָס זייער פדיון האָט זיך אויפגעטאָן בה' טבת) איז תלוי אין דעם לימוד הספרים הנמצאים לע"ע בשבי', קומט אויס, אַז די שלימות הפדיון פון '''די''' ספרים<ref>שעיקר מטרת ותכלית פדיונם היא '''הלימוד בהם''', כדלקמן ס"ג.</ref> (בה' טבת) – איז בשעת דאָס בריינגט דעם פדיון פון די ספרים האמורים (און אַלע אַנדערע ספרים) וועלכע וואַרטן נאָך אויף זייער פדיון. | ||
[ובפרט אַז זיי זיינען ביידע אַ חלק פון '''איין''' ספרי' – ספריית אגו"ח חב"ד שבנשיאותו דכ"ק מו"ח אדמו"ר, נשיא דורנו]. | [ובפרט אַז זיי זיינען ביידע אַ חלק פון '''איין''' ספרי' – ספריית אגו"ח חב"ד שבנשיאותו דכ"ק מו"ח אדמו"ר, נשיא דורנו]. | ||
| שורה 26: | שורה 26: | ||
די מצוה פון פדיון שבויים (בה' טבת) – בריינגט ('''ע"ד''' "מצוה גוררת מצוה") אויך דעם אמת'ן און פולקאָמן פדיון שבויים דורך דעם אויבערשטן – דער פדיון פון אַלע אידן (וכל עניני תורה וכל הענינים כולם) פון דעם גלות צו דער גאולה האמיתית והשלימה. | די מצוה פון פדיון שבויים (בה' טבת) – בריינגט ('''ע"ד''' "מצוה גוררת מצוה") אויך דעם אמת'ן און פולקאָמן פדיון שבויים דורך דעם אויבערשטן – דער פדיון פון אַלע אידן (וכל עניני תורה וכל הענינים כולם) פון דעם גלות צו דער גאולה האמיתית והשלימה. | ||
ויש להוסיף, אַז אויך דער ענין (די שייכות פון פדיון שבויים להגאולה) איז מודגש במיוחד בנוגע צו פדיון שבויים פון ספרים – | ויש להוסיף, אַז אויך דער ענין (די שייכות פון פדיון שבויים להגאולה) איז מודגש במיוחד בנוגע צו פדיון שבויים פון ספרים – כידוע<ref>[[תורה אור וישב|תו"א וישב]] כז, ד. ובכ"מ.</ref>, אַז דער ענין הגאולה איז תלוי אין דעם פדיון (דער בירור וזיכוך והעלאה) פון אַלע ניצוצי קדושה וועלכע געפינען זיך "בשבי'" אין דעם העלם והסתר פון וועלט; און וויבאַלד אַז אַלע ענינים הויבן זיך אָן און ווערן נמשך פון תורה<ref>ראה ב"ר בתחלתו. זח"א קסא, ריש ע"ב.</ref> – איז פאַרשטאַנדיק, אַז דער כח אויף דעם קומט פון דעם ענין דוגמתו בתורה – דער פדיון פון עניני תורה וועלכע געפינען זיך בשבי'. | ||
ג. נאָך אַ נקודה אין דער שייכות פון די צוויי ענינים: | ג. נאָך אַ נקודה אין דער שייכות פון די צוויי ענינים: | ||
דער אמת'ער פדיון שבויים און נצחון פון די ספרים איז, כמובן ופשוט, דוקא בשעת אַז דורך דעם קומט צו נאָך מער אין '''לערנען''' ספרים פון | דער אמת'ער פדיון שבויים און נצחון פון די ספרים איז, כמובן ופשוט, דוקא בשעת אַז דורך דעם קומט צו נאָך מער אין '''לערנען''' ספרים פון תורה<ref>ראה בארוכה שיחת [[שיחת ויגש תשמ"ח - מוגה|ש"פ ויגש ה' טבת תשמ"ח]] (סה"ש תשמ"ח ח"א ע' 184 ואילך). ושם, שאף שהעיקר והכלל הוא ספר תורה, מ"מ כדי שיהי' הלימוד בפועל ("ולמדה גו' שימה בפיהם" (וילך לא, יט)) צריך ללמוד בריבוי ספרים המבארים ומפרשים בפרטיות את כל הענינים שבס"ת. וכהפס"ד (רא"ש הל' קטנות ריש הל' ס"ת. שו"ע יו"ד סע"ר ס"ב) שמצות כתיבת ס"ת האידנא היא בכתיבת ספרים. וראה גם שיחת ה' טבת תשמ"ט.</ref> [כולל בעיקר – אין דער לימוד בספרים אלו]. דערפון איז פאַרשטאַנדיק, אַז דער טאָג פון ה' טבת דאַרף מיט זיך בריינגען אַ חיזוק והוספה בלימוד ספרים פון תורה, אָנהויבנדיק פון דעם ערשטן "'''ספר'''"<ref>ובלשון הרמב"ם (בהקדמתו לספר היד) – "מימות משה רבינו ועד רבינו הקדוש לא חיברו חיבור שמלמדין אותו ברבים בתורה שבעל פה . . והוא קיבץ כל השמועות וכל הדינים . . וחיבר מהכל ספר המשנה".</ref> בתורה שבע"פ – ספר המשניות. | ||
ועפ"ז איז מובן נאָך מער ווי דער פדיון הספרים בריינגט צו דעם פדיון הכללי דהגאולה – כמפורש אין | ועפ"ז איז מובן נאָך מער ווי דער פדיון הספרים בריינגט צו דעם פדיון הכללי דהגאולה – כמפורש אין פסוק<ref name=":0">ישעי' א, כז.</ref> "ציון '''במשפט תפדה''' גו'", ד.ה. אַז דורך '''לימוד התורה''' [וואָס אין '''דעם''' באַשטייט כנ"ל דער אמת'ער נצחון ופדיון הספרים] – ווערט אויפגעטאָן די פדי' פון "ציון". ובפרט דורך לימוד הספרים<ref>ראה הל' ת"ת לאדה"ז רפ"ב (וש"נ), ש"בזמן הזה גם הלכות פסוקות של פסקי הגאונים הפוסקים כמו הטור והש"ע והגהותיו בכלל משנה יחשבו". ועפ"ז אולי י"ל שכ"ה גם ביחס לנדו"ד. ועצ"ע.</ref>, אָנהויבנדיק פון ספר המשניות<ref>ולהעיר ש"מצוה גוררת מצוה" הוא מאמר '''המשנה'''.</ref> – כמאמר חז"ל<ref>ויק"ר פ"ז, ג. וראה [[תורה אור שמות|תו"א שמות]] מט, ג. תו"ח שם יח, א־ב. לקו"ת דברים א, סע"ב ואילך. ובכ"מ. וראה "תשובות וביאורים" ס"ד ס"ה (ע' 19 ואילך).</ref> "אין כל הגליות הללו מתכנסות אלא בזכות המשניות". | ||
און דער "ציון במשפט '''תפדה'''" איז נאָך מער בהדגשה – דורכן לימוד אין די ספרים וואָס זיינען נפדה | און דער "ציון במשפט '''תפדה'''" איז נאָך מער בהדגשה – דורכן לימוד אין די ספרים וואָס זיינען נפדה געוואָרן<ref>ויש לומר, שגם כינוס הגליות שנעשה "בזכות המשניות" הוא בהדגשה יתירה ע"י לימוד במשניות ועד"ז בספרי פס"ד (ראה הערה 15) שנפדו משבי' – כי, טעם הדבר שבזכות המשניות הגליות מתכנסות הוא לפי שעל ידה נפעל בירור הניצוצות שבעולם (ראה תו"א שם. ובארוכה – תו"ח שם). ונת"ל (סעיף ב) שע"י פדיון ספרים בתורה ניתוסף בהכח לפדיון ניצוצות שבעולם.</ref>. | ||
ולהוסיף, אַז פון דעם איז אויך מובן בהנוגע לפועל – אַז דער מאורע פון ה' טבת דאַרף בריינגען לכל לראש אַ חיזוק והוספה בלימוד | ולהוסיף, אַז פון דעם איז אויך מובן בהנוגע לפועל – אַז דער מאורע פון ה' טבת דאַרף בריינגען לכל לראש אַ חיזוק והוספה בלימוד הספרים<ref>ראה סה"ש תשמ"ח שם ע' 187 ואילך.</ref>, כולל ומתחיל מלימוד המשניות – וואָס דאָס בריינגט אַז פון דעם פדיון הספרים קומט מען גלייך צו דעם פדיון פון דער גאולה, כנ"ל. און דורך די עצם החלטות בזה – איז וויבאַלד אַז דער אויבערשטער זעט אַז דאָס זיינען החלטות אמיתיות און מ'וועט זיי זיכער מקיים זיין, זיינען די החלטות עצמן פועל<ref>ראה תענית ח, ב. שו"ע או"ח סתקע"א ס"ג.</ref> פּונקט ווי מ'וואָלט שוין געלערנט די משניות'ן<ref>ובפרט שההחלטות מתקבלות במקום קדוש, וב"בית המשולש" – בית תפלה, בית תורה ובית מעשים טובים (כמדובר כמ"פ).</ref>. | ||
ד. ויש להוסיף ולקשר כל הנ"ל – ע"ד הרמז – צו פרשת השבוע, פ' ויגש: | ד. ויש להוסיף ולקשר כל הנ"ל – ע"ד הרמז – צו פרשת השבוע, פ' ויגש: | ||
עס שטייט אין | עס שטייט אין זהר<ref>ח"א ריש פרשתנו (רה, ב). וראה סה"מ מלוקט ח"ה ע' קכח. '''וש"נ.'''</ref>, אַז "ויגש אליו יהודה" איז דער ענין פון סמיכת<ref>ברכות ד, ב. שם ט, ב. רמב"ם הל' תפלה פ"ז הי"ז. טושו"ע או"ח סי' ס"ו ס"ח. שו"ע אדה"ז שם ס"ט. טושו"ע ודאדה"ז שם ר"ס קיא.</ref> גאולה לתפלה (אַז פון ברכת "גאל ישראל" גייט מען גלייך אַריבער – בלי שום הפסק – צו תפלת העמידה, אָנהויבנדיק מיט דעם פסוק<ref>[[תהלים פרק נ"א|תהלים נא, יז]].</ref> "אדנ"י שפתי תפתח גו'", וואָס "כתפלה<ref>ברכות שבהערה 23.</ref> אריכתא דמיא"<ref>ועד"ז ברכת השכיבנו בתפלת ערבית – ש"כגאולה אריכתא דמיא" (שם).</ref>). | ||
דער עיקר | דער עיקר<ref>ראה שו"ע אדה"ז שם ס"ב (מב"י שם): "לימוד זה (ממ"ש ([[תהלים פרק י"ט|תהלים יט, טו]]) יהיו לרצון וגו' צורי וכתיב אחריו ([[תהלים פרק כ'|שם כ, ב]]) יענך ה' ביום צרה) אינו אלא סמך בעלמא ועיקר סמיכת גאולה לתפלה הוא מדברי חכמים וכו'".</ref> טעם אויף סמיכת גאולה לתפלה איז בכדי אַז די תפלה זאָל נתקבל ווערן, ווי ער זאָגט אין ירושלמי<ref>ברכות פ"א ה"א. הובא בפרש"י ברכות ד, ב ד"ה זה הסומך. טור ושו"ע אדה"ז שם.</ref> "כל מי שאינו תוכף לגאולה תפלה למה הוא דומה לאוהבו של מלך שבא והרתיק (ודפק<ref>פני משה לירושלמי שם. וכ"ה הלשון במקומות שבהערה הקודמת.</ref>) על פתחו של מלך, יצא לידע מה הוא מבקש ומצאו שהפליג, עוד הוא הפליג (גם המלך הפליג ממנו<ref>פ"מ שם.</ref>)". | ||
מעין ועל־דרך זה איז אויך בנידון־דידן: | מעין ועל־דרך זה איז אויך בנידון־דידן: | ||
| שורה 48: | שורה 48: | ||
ה' טבת איז אַ טאָג פאַרבונדן מיט דעם ענין פון "'''גאולה'''" – די גאולה און פדיון פון ספרי רבותינו נשיאינו (כנ"ל סעיף א). און תיכף בסמיכות צו דער "גאולה" איז דאָ די "'''תפלה'''" ובקשה כו' אויף די ספרים וועלכע וואַרטן נאָך אויף זייער פדיון, ועוד ועיקר – די תפלה אויף דעם פדיון הכללי בגאולה האמיתית והשלימה (כנ"ל ס"א ואילך). | ה' טבת איז אַ טאָג פאַרבונדן מיט דעם ענין פון "'''גאולה'''" – די גאולה און פדיון פון ספרי רבותינו נשיאינו (כנ"ל סעיף א). און תיכף בסמיכות צו דער "גאולה" איז דאָ די "'''תפלה'''" ובקשה כו' אויף די ספרים וועלכע וואַרטן נאָך אויף זייער פדיון, ועוד ועיקר – די תפלה אויף דעם פדיון הכללי בגאולה האמיתית והשלימה (כנ"ל ס"א ואילך). | ||
און דורך דעם וואָס די תפלה קומט בסמיכות לגאולה, ובנדו"ד – אַז די תפלות הנ"ל קומען בסמיכות צו דער פעולה פון "גאולה" – דער פדיון שבויים וועלכער האָט זיך אויפגעטאָן ביום זה, ה' טבת – | און דורך דעם וואָס די תפלה קומט בסמיכות לגאולה, ובנדו"ד – אַז די תפלות הנ"ל קומען בסמיכות צו דער פעולה פון "גאולה" – דער פדיון שבויים וועלכער האָט זיך אויפגעטאָן ביום זה, ה' טבת<ref>ביחד עם השבח וההודאה להשי"ת על "גאולה" זו, מעין וע"ד ברכת "גאל ישראל" – ש"מרצהו (להקב"ה) בתשבחות וקלוסין של יצי"מ והוא מתקרב אליו, ובעודו קרוב אליו יש לו לתבוע צרכיו" (פרש"י שם).</ref> – איז דאָס פועל, אַז דער אויבערשטער זאָל מקבל זיין תפלות בני ישראל, און תיכף ומיד<ref>די"ל, שכשם שסמיכת גאולה לתפלה היא באופן שאין שום הפסק ביניהן [גם לא באמירת פסוקי תורה, שלכן אחז"ל שהפסוק אדנ"י שפתי תפתח גו' כתפלה אריכתא דמיא, כנ"ל בפנים (ראה הגמ"י הל' תפלה פ"ב אות ד. מרדכי לברכות ט, ב. טושו"ע ודאדה"ז או"ח ר"ס קיא)], עד"ז הוא גם בנוגע למילוי הבקשות שבתפלה (שנפעל ע"י סמיכת גאולה לתפלה, כבפנים) – שהוא בסמיכות ממש להתפלה והבקשה. וראה תניא [[אגרת הקודש פרק י"א|אגה"ת פי"א]] (ק, א): ואילו לא היינו חוזרים וחוטאים היינו נגאלין מיד כמו שאנו מברכין בא"י גואל ישראל (וראה גם לעיל שם בנוגע לבקשת הסליחה בברכת סלח לנו).</ref> פודה זיין די אַלע ספרים, און פודה זיין אַלע אידן בגאולה האמיתית והשלימה; | ||
ו"בנערינו ובזקנינו גו' בבנינו ובבנותינו" | ו"בנערינו ובזקנינו גו' בבנינו ובבנותינו"<ref>בא י, ט.</ref> גייט מען צוזאַמען מיט אַלע ספרים – סיי די ספרים וואָס מ'האָט שוין אומגעקערט, און סיי די ספרים (וכת"י) וואָס מ'גייט אומקערן תיכף ומיד ממש – לארצנו הקדושה. | ||
ה. על פי מ"ש (בהמשך צו "ציון במשפט תפדה", כנ"ל ס"ג) "'''ושבי'''' בצדקה" | ה. על פי מ"ש (בהמשך צו "ציון במשפט תפדה", כנ"ל ס"ג) "'''ושבי'''' בצדקה"<ref name=":0" />, ד.ה. אַז צדקה טוט אויף דער ענין פון פדיון שבויים (וכמאחז"ל<ref>ב"ב י, א. וראה [[לקוטי אמרים פרק ל"ז|תניא פל"ז]] (מח, ב).</ref> "גדולה צדקה שמקרבת את הגאולה") – וועט מען איצטער מאַכן יעדערן פון אייך אַ שליח לצדקה. מ'וועט געבן צוויי שטרות: איין שטר מיט וועלכן יעדערער קען טאָן כטוב בעיניו, און אַ צווייטן שטר אויף אָפּגעבן לצדקה. | ||
ויה"ר אַז דער קיום מצות הצדקה זאָל ניט נאָר מקרב ומזרז זיין די גאולה, וואָס אויך זירוז האָט כמה שיעורים ואופנים, זאָל דאָס זיין אַ זירוז ע"ד ווי סמיכות גאולה לתפלה – אַז דאָס איז בלי שום הפסק. ד.ה. אַז דורך דער מעשה הצדקה האָט מען תיכף ומיד (און נאָך קודם המשך הדיבור בכל דברים אלו) די גאולה האמיתית והשלימה ע"י משיח צדקנו (צוזאַמען מיט אלי' הנביא זכור לטוב המבשר את | ויה"ר אַז דער קיום מצות הצדקה זאָל ניט נאָר מקרב ומזרז זיין די גאולה, וואָס אויך זירוז האָט כמה שיעורים ואופנים, זאָל דאָס זיין אַ זירוז ע"ד ווי סמיכות גאולה לתפלה – אַז דאָס איז בלי שום הפסק. ד.ה. אַז דורך דער מעשה הצדקה האָט מען תיכף ומיד (און נאָך קודם המשך הדיבור בכל דברים אלו) די גאולה האמיתית והשלימה ע"י משיח צדקנו (צוזאַמען מיט אלי' הנביא זכור לטוב המבשר את הגאולה<ref>פרש"י בחוקותי כו, מב. ועוד.</ref>). ובמילא וועט מען אָפּגעבן די צדקה (וכל המשך הענינים שלאח"ז) בארצנו הקדושה, ובירושלים עיה"ק, ובהר הקודש. – [און אויב ח"ו ס'וועט זיין אַן עיכוב, וועט מען דאָס אָפּגעבן בזריזות יעדערער במקומו ובעירו, ובהוספה מדילי']. | ||
ועוד והוא העיקר – אַז "בנערינו ובזקנינו גו' בבנינו ובבנותינו", האנשים והנשים והטף – איז "ארו עם ענני שמיא"<ref>דניאל ז, יג. סנהדרין צח, א.</ref> – צוזאַמען מיט די החלטות טובות בנוגע צו צדקה און מעשים טובים בכלל ובפרט – בארצנו הקדושה, און דאָרטן – בירושלים עיר הקודש, ובהר הקודש, ובבית המקדש השלישי. | |||
ותיכף מיד ממש. | ותיכף מיד ממש. | ||