2,086
עריכות
לקוטי שיחות חלק א/תולדות: הבדלים בין גרסאות בדף
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
מ
החלפת טקסט – "[[תורה אור/" ב־"[[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/"
מ (החלפת טקסט – "{{לקוטי שיחות חלק א}}↵== " ב־"{{לקוטי שיחות חלק א}} == פרשת ") |
מ (החלפת טקסט – "[[תורה אור/" ב־"[[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/") |
||
| שורה 18: | שורה 18: | ||
ג. דער ביאור פון די מעלות פון יצחק'ן: | ג. דער ביאור פון די מעלות פון יצחק'ן: | ||
די מעלה וואָס ער איז גע'מל'ט געוואָרן צו אַכט טעג, דאָס איז דער פאַרבונד מיט'ן אויבערשטן וואָס איז העכער פון טעם ודעת. אברהם האָט זיך גע'מל'ט צו 99 יאָר, ווען ער איז געווען מיט אַ גרויסער השגה, אַזוי ווי עס איז אויך מרומז אין זיין נאמען "אברם – אב רם", שכל הנעלם מכל רעיון, ווי עס שטייט אין ספרים פון קבלה און חסידות{{הערה|[[תורה אור/לך לך|תורה אור ר"פ לך]].}}. די מעלה פון נימול לשמונה איז אָבער, אַז אַ קינד וואָס האָט נאָך ניט קיין שכל פאַרבינדט זיך מיט'ן אויבערשטן מיט אַן אייביקן פאַרבונד וואָס איז למעלה מטעם ודעת{{הערה|זע אויספירלעך אויבן עמוד 19 און ווייטער.}}. | די מעלה וואָס ער איז גע'מל'ט געוואָרן צו אַכט טעג, דאָס איז דער פאַרבונד מיט'ן אויבערשטן וואָס איז העכער פון טעם ודעת. אברהם האָט זיך גע'מל'ט צו 99 יאָר, ווען ער איז געווען מיט אַ גרויסער השגה, אַזוי ווי עס איז אויך מרומז אין זיין נאמען "אברם – אב רם", שכל הנעלם מכל רעיון, ווי עס שטייט אין ספרים פון קבלה און חסידות{{הערה|[[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/לך לך|תורה אור ר"פ לך]].}}. די מעלה פון נימול לשמונה איז אָבער, אַז אַ קינד וואָס האָט נאָך ניט קיין שכל פאַרבינדט זיך מיט'ן אויבערשטן מיט אַן אייביקן פאַרבונד וואָס איז למעלה מטעם ודעת{{הערה|זע אויספירלעך אויבן עמוד 19 און ווייטער.}}. | ||
דאָס איז ניט קיין פארבונד וואָס נעמט זיך פון השגה (פאַרשטאַנד) נאָר אַזוי ווי אַ קינד וואָס פילט זיין פאָטער און מוטער און ציט זיך צו זיי. | דאָס איז ניט קיין פארבונד וואָס נעמט זיך פון השגה (פאַרשטאַנד) נאָר אַזוי ווי אַ קינד וואָס פילט זיין פאָטער און מוטער און ציט זיך צו זיי. | ||
| שורה 50: | שורה 50: | ||
{{שמאל|<small>(משיחת ש"פ חיי שרה, תשי"ט)</small>}} | {{שמאל|<small>(משיחת ש"פ חיי שרה, תשי"ט)</small>}} | ||
ח. עס שטייט{{הערה|שבת פט, ב.}} אז לעתיד לבוא וועט מען זאגן דוקא אויף יצחק'ן כי אתה אבינו{{הערה|[[ישעיה פרק סג|ישעי' סג, טז]].}}. דער טעם אויף דעם ווערט דערקלערט אין חסידות{{הערה|[[תורה אור/תולדות|תו"א פ' תולדות יז, ג]].}} ווייל יצחק איז דער ענין פון פחד און ביטול, וואס דאס איז דאך איינער פון די חידושים פון דעם זמן פון לעתיד לבוא. | ח. עס שטייט{{הערה|שבת פט, ב.}} אז לעתיד לבוא וועט מען זאגן דוקא אויף יצחק'ן כי אתה אבינו{{הערה|[[ישעיה פרק סג|ישעי' סג, טז]].}}. דער טעם אויף דעם ווערט דערקלערט אין חסידות{{הערה|[[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/תולדות|תו"א פ' תולדות יז, ג]].}} ווייל יצחק איז דער ענין פון פחד און ביטול, וואס דאס איז דאך איינער פון די חידושים פון דעם זמן פון לעתיד לבוא. | ||
קען מען זאגן, אז דערפאר געפינט מען אויף יצחק'ן אז ער איז געווען אין במה ענינים בדוגמא דלעתיד לבוא. אויף אלע אבות שטייט{{הערה|ב"ב טז, סע"ב.}}, הטעימן מעין עולם הבא (השי"ת האט זיי געגעבן צו פארזוכן מעין עולם הבא), נאר ביי אלע אבות איז דער מעין עולם־הבא געווען בלויז אין דעם ענין פון תענוג – הטעימן – אבער ביי יצחק'ן איז זיין '''גאנצער לעבן''' געווען בדוגמא דלעתיד, ווארום ביי דער עקידה איז דאך פרחה נשמתו{{הערה|זח"א ס, א. וראה ג"כ פרקי דר"א פל"א.}} און ס'איז נמשך געווארן אין אים א נשמה דעלמא דאתי – פון עולם הבא. | קען מען זאגן, אז דערפאר געפינט מען אויף יצחק'ן אז ער איז געווען אין במה ענינים בדוגמא דלעתיד לבוא. אויף אלע אבות שטייט{{הערה|ב"ב טז, סע"ב.}}, הטעימן מעין עולם הבא (השי"ת האט זיי געגעבן צו פארזוכן מעין עולם הבא), נאר ביי אלע אבות איז דער מעין עולם־הבא געווען בלויז אין דעם ענין פון תענוג – הטעימן – אבער ביי יצחק'ן איז זיין '''גאנצער לעבן''' געווען בדוגמא דלעתיד, ווארום ביי דער עקידה איז דאך פרחה נשמתו{{הערה|זח"א ס, א. וראה ג"כ פרקי דר"א פל"א.}} און ס'איז נמשך געווארן אין אים א נשמה דעלמא דאתי – פון עולם הבא. | ||
| שורה 66: | שורה 66: | ||
און דער ענין פון זיין אין גן־עדן איז ביי יצחק'ן געווען אויך דערנאך זייענדיק למטה, ווי מיר געפינען' אז יצחק האט געזאגט כריח שדה אשר ברכו הוי' – גן עדן{{הערה|זע ב"ר ס"פ סה. ובפי' מהרז"ו. וצע"ק מזח"ב לט, ב. זח"ג פד, א. ואכ"מ.}}, איז אין פלוג פון וואנען האט ער געוואוסט? נאר ער האט געדענקט פון דער צייט וואס ער איז געווען אין גן עדן. הגם דער סדר איז דאך, אז בשעת די נשמה קומט פון גן עדן למטה, קומט א מלאך וסטרו על פיו{{הערה|נדה ל, ב.}}, כדי עס זאל ניט מבלבל זיין צו דעם אופן און סדר פון דער עבודה וואס דארף זיין למטה, – דוגמת ווי ווען די נשמה דארף עולה זיין למעלה דארף זי פארגעסן אויף חיזו דהאי עלמא{{הערה|[[לקוטי תורה/דברים|לקו"ת דברים]] פד, ד.}}, דעם אויסזען פון דער וועלט, אבער ביי יצחק'ן איז געווען דער אויפטו, וואס ער האט מיטגענומען די ענינים פון גן עדן למטה. | און דער ענין פון זיין אין גן־עדן איז ביי יצחק'ן געווען אויך דערנאך זייענדיק למטה, ווי מיר געפינען' אז יצחק האט געזאגט כריח שדה אשר ברכו הוי' – גן עדן{{הערה|זע ב"ר ס"פ סה. ובפי' מהרז"ו. וצע"ק מזח"ב לט, ב. זח"ג פד, א. ואכ"מ.}}, איז אין פלוג פון וואנען האט ער געוואוסט? נאר ער האט געדענקט פון דער צייט וואס ער איז געווען אין גן עדן. הגם דער סדר איז דאך, אז בשעת די נשמה קומט פון גן עדן למטה, קומט א מלאך וסטרו על פיו{{הערה|נדה ל, ב.}}, כדי עס זאל ניט מבלבל זיין צו דעם אופן און סדר פון דער עבודה וואס דארף זיין למטה, – דוגמת ווי ווען די נשמה דארף עולה זיין למעלה דארף זי פארגעסן אויף חיזו דהאי עלמא{{הערה|[[לקוטי תורה/דברים|לקו"ת דברים]] פד, ד.}}, דעם אויסזען פון דער וועלט, אבער ביי יצחק'ן איז געווען דער אויפטו, וואס ער האט מיטגענומען די ענינים פון גן עדן למטה. | ||
י. די רז"ל זאגן{{הערה|ברכות טז, ב.}}: אין קורין אבות אלא לשלשה ("אבות" זיינען נאר דריי). שטייט אויף דעם דער ביאור{{הערה|[[תורה אור/וארא|תורה אור וארא]] נה, א.}} אז דער חילוק פון די שבטים מיט די אבות איז, אז עס מוז ניט זיין ביי יעדער אידן '''אלע מדרגות''' פון אלע שבטים, אבער די מדריגות פון די אבות איז דא ביי יעדער אידן די מדריגות פון יעדערן פון זיי. דערפאר זאגט יעדער איד, אלקי אברהם, אלקי יצחק ואלקי יעקב{{הערה|פסחים קיז, ב.}}, ווייל יעדער פון די אבות גיט כוח פון אופן עבודתו צו יעדער אידן אין זיין עבודה. איז פארשטאנדיק אז דער ענין – פון מיטנעמען פון גן עדן אין וועלט וואס מען האט גערעדט ביי יצחק'ן – איז נוגע יעדער אידן. | י. די רז"ל זאגן{{הערה|ברכות טז, ב.}}: אין קורין אבות אלא לשלשה ("אבות" זיינען נאר דריי). שטייט אויף דעם דער ביאור{{הערה|[[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/וארא|תורה אור וארא]] נה, א.}} אז דער חילוק פון די שבטים מיט די אבות איז, אז עס מוז ניט זיין ביי יעדער אידן '''אלע מדרגות''' פון אלע שבטים, אבער די מדריגות פון די אבות איז דא ביי יעדער אידן די מדריגות פון יעדערן פון זיי. דערפאר זאגט יעדער איד, אלקי אברהם, אלקי יצחק ואלקי יעקב{{הערה|פסחים קיז, ב.}}, ווייל יעדער פון די אבות גיט כוח פון אופן עבודתו צו יעדער אידן אין זיין עבודה. איז פארשטאנדיק אז דער ענין – פון מיטנעמען פון גן עדן אין וועלט וואס מען האט גערעדט ביי יצחק'ן – איז נוגע יעדער אידן. | ||
דאס זעלבע געפינען מיר אויך אויף שבת, אז מיני' מתברכין כולהו יומין{{הערה|זהר ח"ב פח, א.}}, פון שבת ווערן געבענטשט אלע טעג פון וואך, דער ענין פון שבת איז למעלה מהזמן (כמו שנתבאר בהמאמר) און דאס איז נוגע אין דער עבודה פון דער גאנצער וואך. | דאס זעלבע געפינען מיר אויך אויף שבת, אז מיני' מתברכין כולהו יומין{{הערה|זהר ח"ב פח, א.}}, פון שבת ווערן געבענטשט אלע טעג פון וואך, דער ענין פון שבת איז למעלה מהזמן (כמו שנתבאר בהמאמר) און דאס איז נוגע אין דער עבודה פון דער גאנצער וואך. | ||
| שורה 76: | שורה 76: | ||
בשעת מען מאנט ביי א אידן אפזאגן זיך פון די תאוות און פארגעניגנס פון דער וועלט, און אז זיין גאנצער ענין זאל זיין "אחת שאלתי וגו' לחזות בנועם הוי' וגו'"{{הערה|[[תהלים פרק כז|תהלים כז, ד]].}}, – טענה'ט ער, אז מען האט דאך אים פארבונדן דוקא מיט'ן גוף און נפש הבהמית און דוקא אויף דער וועלט – היינט ווי קען מען פון אים פאדערן אפזאגן זיך פון זאכן וועלכע געהערן צו די פארגעניגנס פון דער וועלט און האבן בלויז פארגעניגן פון נועם הוי' וואס דאס געהערט צו די תענוגים פון יענער וועלט, גן עדן א. א. וו. וואס ערשט דעמאלט וועט דאך אנטפלעקט ווערן דער ענין פון לחזות בנועם הוי'? | בשעת מען מאנט ביי א אידן אפזאגן זיך פון די תאוות און פארגעניגנס פון דער וועלט, און אז זיין גאנצער ענין זאל זיין "אחת שאלתי וגו' לחזות בנועם הוי' וגו'"{{הערה|[[תהלים פרק כז|תהלים כז, ד]].}}, – טענה'ט ער, אז מען האט דאך אים פארבונדן דוקא מיט'ן גוף און נפש הבהמית און דוקא אויף דער וועלט – היינט ווי קען מען פון אים פאדערן אפזאגן זיך פון זאכן וועלכע געהערן צו די פארגעניגנס פון דער וועלט און האבן בלויז פארגעניגן פון נועם הוי' וואס דאס געהערט צו די תענוגים פון יענער וועלט, גן עדן א. א. וו. וואס ערשט דעמאלט וועט דאך אנטפלעקט ווערן דער ענין פון לחזות בנועם הוי'? | ||
אויף דעם איז דער ענטפער אז מען האט אים געגעבן דעם כוח פון אלקי יצחק, אריינקוקן און פארטיפן זיך אין דעם ענין פון לעתיד לבא און גן עדן, ביז וואנען אז ביי אים קען אויך איצטער זיין ראה ריח וגו', אז אלע תענוגים פון דער וועלט – אפילו די אמת'ע תענוגים – זיינען מער ניט ווי פסולת פון די תענוגים פון גן עדן{{הערה|[[לקוטי תורה/שלח|לקו"ת שלח]] מו, ד.}}, היינט ווי וועט ער אוועקלייגן דעם עיקר תענוג צוליב באקומען די פסולת? און בפרט אז ווען דער עיקר ווערט בטל, – ווערט דאך ממילא דער טפל בטל און כל שכן די פסולת. דערפאר דארף ער אלע זיינע געדאנקען אריינטאן אין דעם עיקר, וואס דער וועג צו דעם איז ביטול, וואס אין עבודה איז דאס דער ענין פון קבלת עול – אזוי ווי די עלי' אין גן עדן וואס אויך דארט דארף זיין דער ענין פון "ובזה הנערה באה אל המלך"{{הערה|[[אסתר פרק ב|אסתר ב, יג]].}} דער ענין הביטול{{הערה|זע [[תורה אור/צו|תורה אור צו]], א. תו"ח ד"ה והאיש משתאה ס"י ואילך.}}. | אויף דעם איז דער ענטפער אז מען האט אים געגעבן דעם כוח פון אלקי יצחק, אריינקוקן און פארטיפן זיך אין דעם ענין פון לעתיד לבא און גן עדן, ביז וואנען אז ביי אים קען אויך איצטער זיין ראה ריח וגו', אז אלע תענוגים פון דער וועלט – אפילו די אמת'ע תענוגים – זיינען מער ניט ווי פסולת פון די תענוגים פון גן עדן{{הערה|[[לקוטי תורה/שלח|לקו"ת שלח]] מו, ד.}}, היינט ווי וועט ער אוועקלייגן דעם עיקר תענוג צוליב באקומען די פסולת? און בפרט אז ווען דער עיקר ווערט בטל, – ווערט דאך ממילא דער טפל בטל און כל שכן די פסולת. דערפאר דארף ער אלע זיינע געדאנקען אריינטאן אין דעם עיקר, וואס דער וועג צו דעם איז ביטול, וואס אין עבודה איז דאס דער ענין פון קבלת עול – אזוי ווי די עלי' אין גן עדן וואס אויך דארט דארף זיין דער ענין פון "ובזה הנערה באה אל המלך"{{הערה|[[אסתר פרק ב|אסתר ב, יג]].}} דער ענין הביטול{{הערה|זע [[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/צו|תורה אור צו]], א. תו"ח ד"ה והאיש משתאה ס"י ואילך.}}. | ||
און דאס איז אויך דער ענין פון יצחק'ן, "פחד יצחק" – ביטול און קבלת עול. | און דאס איז אויך דער ענין פון יצחק'ן, "פחד יצחק" – ביטול און קבלת עול. | ||
יב. דערמיט וועט מען אויך פארשטיין דעם טעם פון דעם מנהג{{הערה|[[תורה אור/ויגש|תו"א פ' ויגש]] מה, א.{{ש}}*50. יבמות פז, ב.}} וואס ביי קידושין איז הכלה שותקת. אמת טאקע, שתיקה איז כהודאה<sup>[*50]</sup> (שווייגן איז גלייך ווי מודה און מסכים זיין), אבער, אין פלוג, איז אין אלע ענינים בעסער אז מען זאגט ארויס בפירוש, און דאך איז ביי קידושין א מנהג ישראל – וואס דאס איז תורה{{הערה|ירושלמי פסחים פ"ד, ה"א. ופרקי דר"א פמ"ה.}} – אז די כלה שווייגט? | יב. דערמיט וועט מען אויך פארשטיין דעם טעם פון דעם מנהג{{הערה|[[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/ויגש|תו"א פ' ויגש]] מה, א.{{ש}}*50. יבמות פז, ב.}} וואס ביי קידושין איז הכלה שותקת. אמת טאקע, שתיקה איז כהודאה<sup>[*50]</sup> (שווייגן איז גלייך ווי מודה און מסכים זיין), אבער, אין פלוג, איז אין אלע ענינים בעסער אז מען זאגט ארויס בפירוש, און דאך איז ביי קידושין א מנהג ישראל – וואס דאס איז תורה{{הערה|ירושלמי פסחים פ"ד, ה"א. ופרקי דר"א פמ"ה.}} – אז די כלה שווייגט? | ||
נאר דער טעם איז: דורך וואס קען זיין א קירוב פנימי, קירוב עצם אל עצם – וואס דורך דעם ווערט נמשך דער כוח פון אין־סוף{{הערה|זע אויבן עמוד 23 הערה 31.}} בדור ישרים יבורך, – דוקא דורך א פולשטענדיקן ביטול. און דורך דעם ביטול ווערט דער יחוד פנימי, אוןדורך דעם קומט מען ביז צו דער מדריגה אז עס ווערט אשת חיל עטרת בעלה{{הערה|[[משלי פרק יב|משלי יב, ד]]. [[תורה אור/ויגש|תורה אור פ' ויגש]] מד, א.}}. | נאר דער טעם איז: דורך וואס קען זיין א קירוב פנימי, קירוב עצם אל עצם – וואס דורך דעם ווערט נמשך דער כוח פון אין־סוף{{הערה|זע אויבן עמוד 23 הערה 31.}} בדור ישרים יבורך, – דוקא דורך א פולשטענדיקן ביטול. און דורך דעם ביטול ווערט דער יחוד פנימי, אוןדורך דעם קומט מען ביז צו דער מדריגה אז עס ווערט אשת חיל עטרת בעלה{{הערה|[[משלי פרק יב|משלי יב, ד]]. [[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/ויגש|תורה אור פ' ויגש]] מד, א.}}. | ||
{{שמאל|<small>(משיחת ש"פ תולדות תשי"ד)</small>}} | {{שמאל|<small>(משיחת ש"פ תולדות תשי"ד)</small>}} | ||
| שורה 98: | שורה 98: | ||
עולם העשי' איז רובו רע, וואס מצד דעם קען דער רע האבן א התגברות אויפן טוב. עולם היצירה איז האלב אויף האלב, און עולם הבריאה איז רובו טוב{{הערה|עץ חיים שער מ"ב פ"ד. שם שער מז, פ"ד. [[לקוטי תורה/במדבר|לקו"ת במדבר]] ג, ד. ובכ"מ.}}. | עולם העשי' איז רובו רע, וואס מצד דעם קען דער רע האבן א התגברות אויפן טוב. עולם היצירה איז האלב אויף האלב, און עולם הבריאה איז רובו טוב{{הערה|עץ חיים שער מ"ב פ"ד. שם שער מז, פ"ד. [[לקוטי תורה/במדבר|לקו"ת במדבר]] ג, ד. ובכ"מ.}}. | ||
דאס איז אויך דער טעם פון דעם חילוק פון תלמוד בבלי מיט תלמוד ירושלמי: אין חוץ לארץ{{הערה|[[תורה אור/לך לך|תו"א לך]] יג, א.}} איז די הנהגה דורך עשי', דערפאר איז דער רוב הלימוד אין תלמוד בבלי בדרך קושיא ותירוץ, וואס דורך דער יגיעה צו פארענטפערן די קושיות און די סתירות, פועל'ט מען דעם בירור. | דאס איז אויך דער טעם פון דעם חילוק פון תלמוד בבלי מיט תלמוד ירושלמי: אין חוץ לארץ{{הערה|[[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/לך לך|תו"א לך]] יג, א.}} איז די הנהגה דורך עשי', דערפאר איז דער רוב הלימוד אין תלמוד בבלי בדרך קושיא ותירוץ, וואס דורך דער יגיעה צו פארענטפערן די קושיות און די סתירות, פועל'ט מען דעם בירור. | ||
– ווי עס שטייט אויפן אריז"ל אז ער פלעגט לערנען זעקס דרכים אין הלכה און פלעגט שטארק הארעווען אין די קושיות ביז ער פלעגט ווערן זייער פארמאטערט און שטארק פארשוויצט וואס דורך דעם האט ער צעבראכן די קליפות וואס זיי זיינען דער סוד פון די קושיות כו'{{הערה|טעהמ"צ – להרח"ו – פ' ואתחנן.}}. – | – ווי עס שטייט אויפן אריז"ל אז ער פלעגט לערנען זעקס דרכים אין הלכה און פלעגט שטארק הארעווען אין די קושיות ביז ער פלעגט ווערן זייער פארמאטערט און שטארק פארשוויצט וואס דורך דעם האט ער צעבראכן די קליפות וואס זיי זיינען דער סוד פון די קושיות כו'{{הערה|טעהמ"צ – להרח"ו – פ' ואתחנן.}}. – | ||