2,086
עריכות
לקוטי שיחות חלק א/תולדות: הבדלים בין גרסאות בדף
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
מ
החלפת טקסט – "[[לקוטי תורה/" ב־"[[לקוטי תורה (אדמו"ר הזקן)/"
מ (החלפת טקסט – "[[תורה אור/" ב־"[[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/") |
מ (החלפת טקסט – "[[לקוטי תורה/" ב־"[[לקוטי תורה (אדמו"ר הזקן)/") |
||
| שורה 64: | שורה 64: | ||
עס איז פאראן אמאל וואס מען הויבט זיך אויף, העכער פון זמן, און שפעטער קומענדיק אין זמן איז דאס ניכר. אזוי ווי עס איז פאראן א סיפור פון בעש"ט{{הערה|דרך מצותיך נט, א. ובציונים והערות שם.}} וואס ער האט געשריבן צו זיין שוואגער ר' גרשון'ן אן ענין וואס בפועל האט דאס פאסירט שפעטער. ווייל דער בעש"ט איז ארויף אין עולם היצירה כו' וואס דארטן איז (צען אדער) פופצן יאר בסקירה אחת. דאס האט אים אבער ניט ארויסגענומען פון זמן פון עולם הזה, ובפרט אז זיין גוף איז דאך אויך בשעת העלי' געווען למטה, מה שאין כן ביי יצחק'ן. | עס איז פאראן אמאל וואס מען הויבט זיך אויף, העכער פון זמן, און שפעטער קומענדיק אין זמן איז דאס ניכר. אזוי ווי עס איז פאראן א סיפור פון בעש"ט{{הערה|דרך מצותיך נט, א. ובציונים והערות שם.}} וואס ער האט געשריבן צו זיין שוואגער ר' גרשון'ן אן ענין וואס בפועל האט דאס פאסירט שפעטער. ווייל דער בעש"ט איז ארויף אין עולם היצירה כו' וואס דארטן איז (צען אדער) פופצן יאר בסקירה אחת. דאס האט אים אבער ניט ארויסגענומען פון זמן פון עולם הזה, ובפרט אז זיין גוף איז דאך אויך בשעת העלי' געווען למטה, מה שאין כן ביי יצחק'ן. | ||
און דער ענין פון זיין אין גן־עדן איז ביי יצחק'ן געווען אויך דערנאך זייענדיק למטה, ווי מיר געפינען' אז יצחק האט געזאגט כריח שדה אשר ברכו הוי' – גן עדן{{הערה|זע ב"ר ס"פ סה. ובפי' מהרז"ו. וצע"ק מזח"ב לט, ב. זח"ג פד, א. ואכ"מ.}}, איז אין פלוג פון וואנען האט ער געוואוסט? נאר ער האט געדענקט פון דער צייט וואס ער איז געווען אין גן עדן. הגם דער סדר איז דאך, אז בשעת די נשמה קומט פון גן עדן למטה, קומט א מלאך וסטרו על פיו{{הערה|נדה ל, ב.}}, כדי עס זאל ניט מבלבל זיין צו דעם אופן און סדר פון דער עבודה וואס דארף זיין למטה, – דוגמת ווי ווען די נשמה דארף עולה זיין למעלה דארף זי פארגעסן אויף חיזו דהאי עלמא{{הערה|[[לקוטי תורה/דברים|לקו"ת דברים]] פד, ד.}}, דעם אויסזען פון דער וועלט, אבער ביי יצחק'ן איז געווען דער אויפטו, וואס ער האט מיטגענומען די ענינים פון גן עדן למטה. | און דער ענין פון זיין אין גן־עדן איז ביי יצחק'ן געווען אויך דערנאך זייענדיק למטה, ווי מיר געפינען' אז יצחק האט געזאגט כריח שדה אשר ברכו הוי' – גן עדן{{הערה|זע ב"ר ס"פ סה. ובפי' מהרז"ו. וצע"ק מזח"ב לט, ב. זח"ג פד, א. ואכ"מ.}}, איז אין פלוג פון וואנען האט ער געוואוסט? נאר ער האט געדענקט פון דער צייט וואס ער איז געווען אין גן עדן. הגם דער סדר איז דאך, אז בשעת די נשמה קומט פון גן עדן למטה, קומט א מלאך וסטרו על פיו{{הערה|נדה ל, ב.}}, כדי עס זאל ניט מבלבל זיין צו דעם אופן און סדר פון דער עבודה וואס דארף זיין למטה, – דוגמת ווי ווען די נשמה דארף עולה זיין למעלה דארף זי פארגעסן אויף חיזו דהאי עלמא{{הערה|[[לקוטי תורה (אדמו"ר הזקן)/דברים|לקו"ת דברים]] פד, ד.}}, דעם אויסזען פון דער וועלט, אבער ביי יצחק'ן איז געווען דער אויפטו, וואס ער האט מיטגענומען די ענינים פון גן עדן למטה. | ||
י. די רז"ל זאגן{{הערה|ברכות טז, ב.}}: אין קורין אבות אלא לשלשה ("אבות" זיינען נאר דריי). שטייט אויף דעם דער ביאור{{הערה|[[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/וארא|תורה אור וארא]] נה, א.}} אז דער חילוק פון די שבטים מיט די אבות איז, אז עס מוז ניט זיין ביי יעדער אידן '''אלע מדרגות''' פון אלע שבטים, אבער די מדריגות פון די אבות איז דא ביי יעדער אידן די מדריגות פון יעדערן פון זיי. דערפאר זאגט יעדער איד, אלקי אברהם, אלקי יצחק ואלקי יעקב{{הערה|פסחים קיז, ב.}}, ווייל יעדער פון די אבות גיט כוח פון אופן עבודתו צו יעדער אידן אין זיין עבודה. איז פארשטאנדיק אז דער ענין – פון מיטנעמען פון גן עדן אין וועלט וואס מען האט גערעדט ביי יצחק'ן – איז נוגע יעדער אידן. | י. די רז"ל זאגן{{הערה|ברכות טז, ב.}}: אין קורין אבות אלא לשלשה ("אבות" זיינען נאר דריי). שטייט אויף דעם דער ביאור{{הערה|[[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/וארא|תורה אור וארא]] נה, א.}} אז דער חילוק פון די שבטים מיט די אבות איז, אז עס מוז ניט זיין ביי יעדער אידן '''אלע מדרגות''' פון אלע שבטים, אבער די מדריגות פון די אבות איז דא ביי יעדער אידן די מדריגות פון יעדערן פון זיי. דערפאר זאגט יעדער איד, אלקי אברהם, אלקי יצחק ואלקי יעקב{{הערה|פסחים קיז, ב.}}, ווייל יעדער פון די אבות גיט כוח פון אופן עבודתו צו יעדער אידן אין זיין עבודה. איז פארשטאנדיק אז דער ענין – פון מיטנעמען פון גן עדן אין וועלט וואס מען האט גערעדט ביי יצחק'ן – איז נוגע יעדער אידן. | ||
| שורה 76: | שורה 76: | ||
בשעת מען מאנט ביי א אידן אפזאגן זיך פון די תאוות און פארגעניגנס פון דער וועלט, און אז זיין גאנצער ענין זאל זיין "אחת שאלתי וגו' לחזות בנועם הוי' וגו'"{{הערה|[[תהלים פרק כז|תהלים כז, ד]].}}, – טענה'ט ער, אז מען האט דאך אים פארבונדן דוקא מיט'ן גוף און נפש הבהמית און דוקא אויף דער וועלט – היינט ווי קען מען פון אים פאדערן אפזאגן זיך פון זאכן וועלכע געהערן צו די פארגעניגנס פון דער וועלט און האבן בלויז פארגעניגן פון נועם הוי' וואס דאס געהערט צו די תענוגים פון יענער וועלט, גן עדן א. א. וו. וואס ערשט דעמאלט וועט דאך אנטפלעקט ווערן דער ענין פון לחזות בנועם הוי'? | בשעת מען מאנט ביי א אידן אפזאגן זיך פון די תאוות און פארגעניגנס פון דער וועלט, און אז זיין גאנצער ענין זאל זיין "אחת שאלתי וגו' לחזות בנועם הוי' וגו'"{{הערה|[[תהלים פרק כז|תהלים כז, ד]].}}, – טענה'ט ער, אז מען האט דאך אים פארבונדן דוקא מיט'ן גוף און נפש הבהמית און דוקא אויף דער וועלט – היינט ווי קען מען פון אים פאדערן אפזאגן זיך פון זאכן וועלכע געהערן צו די פארגעניגנס פון דער וועלט און האבן בלויז פארגעניגן פון נועם הוי' וואס דאס געהערט צו די תענוגים פון יענער וועלט, גן עדן א. א. וו. וואס ערשט דעמאלט וועט דאך אנטפלעקט ווערן דער ענין פון לחזות בנועם הוי'? | ||
אויף דעם איז דער ענטפער אז מען האט אים געגעבן דעם כוח פון אלקי יצחק, אריינקוקן און פארטיפן זיך אין דעם ענין פון לעתיד לבא און גן עדן, ביז וואנען אז ביי אים קען אויך איצטער זיין ראה ריח וגו', אז אלע תענוגים פון דער וועלט – אפילו די אמת'ע תענוגים – זיינען מער ניט ווי פסולת פון די תענוגים פון גן עדן{{הערה|[[לקוטי תורה/שלח|לקו"ת שלח]] מו, ד.}}, היינט ווי וועט ער אוועקלייגן דעם עיקר תענוג צוליב באקומען די פסולת? און בפרט אז ווען דער עיקר ווערט בטל, – ווערט דאך ממילא דער טפל בטל און כל שכן די פסולת. דערפאר דארף ער אלע זיינע געדאנקען אריינטאן אין דעם עיקר, וואס דער וועג צו דעם איז ביטול, וואס אין עבודה איז דאס דער ענין פון קבלת עול – אזוי ווי די עלי' אין גן עדן וואס אויך דארט דארף זיין דער ענין פון "ובזה הנערה באה אל המלך"{{הערה|[[אסתר פרק ב|אסתר ב, יג]].}} דער ענין הביטול{{הערה|זע [[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/צו|תורה אור צו]], א. תו"ח ד"ה והאיש משתאה ס"י ואילך.}}. | אויף דעם איז דער ענטפער אז מען האט אים געגעבן דעם כוח פון אלקי יצחק, אריינקוקן און פארטיפן זיך אין דעם ענין פון לעתיד לבא און גן עדן, ביז וואנען אז ביי אים קען אויך איצטער זיין ראה ריח וגו', אז אלע תענוגים פון דער וועלט – אפילו די אמת'ע תענוגים – זיינען מער ניט ווי פסולת פון די תענוגים פון גן עדן{{הערה|[[לקוטי תורה (אדמו"ר הזקן)/שלח|לקו"ת שלח]] מו, ד.}}, היינט ווי וועט ער אוועקלייגן דעם עיקר תענוג צוליב באקומען די פסולת? און בפרט אז ווען דער עיקר ווערט בטל, – ווערט דאך ממילא דער טפל בטל און כל שכן די פסולת. דערפאר דארף ער אלע זיינע געדאנקען אריינטאן אין דעם עיקר, וואס דער וועג צו דעם איז ביטול, וואס אין עבודה איז דאס דער ענין פון קבלת עול – אזוי ווי די עלי' אין גן עדן וואס אויך דארט דארף זיין דער ענין פון "ובזה הנערה באה אל המלך"{{הערה|[[אסתר פרק ב|אסתר ב, יג]].}} דער ענין הביטול{{הערה|זע [[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/צו|תורה אור צו]], א. תו"ח ד"ה והאיש משתאה ס"י ואילך.}}. | ||
און דאס איז אויך דער ענין פון יצחק'ן, "פחד יצחק" – ביטול און קבלת עול. | און דאס איז אויך דער ענין פון יצחק'ן, "פחד יצחק" – ביטול און קבלת עול. | ||
| שורה 96: | שורה 96: | ||
טו. עולמות וואס זיינען נידעריקער פון גן עדן, איז פאראן אין זיי חילוקי מדריגות, און בכללות ווערן זיי פאנאנדערגעטיילט אין דריי בחינות, עשי', יצירה און בריאה. | טו. עולמות וואס זיינען נידעריקער פון גן עדן, איז פאראן אין זיי חילוקי מדריגות, און בכללות ווערן זיי פאנאנדערגעטיילט אין דריי בחינות, עשי', יצירה און בריאה. | ||
עולם העשי' איז רובו רע, וואס מצד דעם קען דער רע האבן א התגברות אויפן טוב. עולם היצירה איז האלב אויף האלב, און עולם הבריאה איז רובו טוב{{הערה|עץ חיים שער מ"ב פ"ד. שם שער מז, פ"ד. [[לקוטי תורה/במדבר|לקו"ת במדבר]] ג, ד. ובכ"מ.}}. | עולם העשי' איז רובו רע, וואס מצד דעם קען דער רע האבן א התגברות אויפן טוב. עולם היצירה איז האלב אויף האלב, און עולם הבריאה איז רובו טוב{{הערה|עץ חיים שער מ"ב פ"ד. שם שער מז, פ"ד. [[לקוטי תורה (אדמו"ר הזקן)/במדבר|לקו"ת במדבר]] ג, ד. ובכ"מ.}}. | ||
דאס איז אויך דער טעם פון דעם חילוק פון תלמוד בבלי מיט תלמוד ירושלמי: אין חוץ לארץ{{הערה|[[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/לך לך|תו"א לך]] יג, א.}} איז די הנהגה דורך עשי', דערפאר איז דער רוב הלימוד אין תלמוד בבלי בדרך קושיא ותירוץ, וואס דורך דער יגיעה צו פארענטפערן די קושיות און די סתירות, פועל'ט מען דעם בירור. | דאס איז אויך דער טעם פון דעם חילוק פון תלמוד בבלי מיט תלמוד ירושלמי: אין חוץ לארץ{{הערה|[[תורה אור (אדמו"ר הזקן)/לך לך|תו"א לך]] יג, א.}} איז די הנהגה דורך עשי', דערפאר איז דער רוב הלימוד אין תלמוד בבלי בדרך קושיא ותירוץ, וואס דורך דער יגיעה צו פארענטפערן די קושיות און די סתירות, פועל'ט מען דעם בירור. | ||
| שורה 116: | שורה 116: | ||
טז. און לוקט דעם וועט מען פארשטיין די שייכות פון חתונה צו גן עדן, ווייל חתונה איז אן ענין פון בנין עדי עד, ובכדי צו צוקומען צו דעם, מוז מען מקדים זיין אן ענין וואס איז אין גאנצן העכער און ניט סובל דעם מציאות הרע, שולל זיין דעם חשש פון ואכל וחי לעולם{{הערה|[[בראשית פרק ג|בראשית ג, כב]]. – זע תו"א ה, ד.}}, וואס דאס דוקא טוט אויף, עס זאל זיין א בנין עדי עד, אן ענין נצחי (אויף אייביק), אמת לאמיתו. | טז. און לוקט דעם וועט מען פארשטיין די שייכות פון חתונה צו גן עדן, ווייל חתונה איז אן ענין פון בנין עדי עד, ובכדי צו צוקומען צו דעם, מוז מען מקדים זיין אן ענין וואס איז אין גאנצן העכער און ניט סובל דעם מציאות הרע, שולל זיין דעם חשש פון ואכל וחי לעולם{{הערה|[[בראשית פרק ג|בראשית ג, כב]]. – זע תו"א ה, ד.}}, וואס דאס דוקא טוט אויף, עס זאל זיין א בנין עדי עד, אן ענין נצחי (אויף אייביק), אמת לאמיתו. | ||
ומעין זה, ביי יעדער איינעם פאר די נישואין דארף זיין א שמירה, וכמבואר ענין השמירה בכמה מקומות{{הערה|זע [[לקוטי תורה/ראה|לקו"ת ראה]] כג, ג. וש"נ.}}, וואס ברענגט צום בנין עדי עד, צום שמח תשמח רעים האהובים כשמחך יצירך בגן עדן מקדם. | ומעין זה, ביי יעדער איינעם פאר די נישואין דארף זיין א שמירה, וכמבואר ענין השמירה בכמה מקומות{{הערה|זע [[לקוטי תורה (אדמו"ר הזקן)/ראה|לקו"ת ראה]] כג, ג. וש"נ.}}, וואס ברענגט צום בנין עדי עד, צום שמח תשמח רעים האהובים כשמחך יצירך בגן עדן מקדם. | ||
יז. מיט דעם וועט מען אויך פארשטיין נאך אן ענין: | יז. מיט דעם וועט מען אויך פארשטיין נאך אן ענין: | ||
| שורה 136: | שורה 136: | ||
יט. דערקלערן דאס מער אויספירלעך: | יט. דערקלערן דאס מער אויספירלעך: | ||
די ענינים און באדערפענישן פון מענטשן זיינען איינגעטיילט בכללות אין דריי סוגים: מזון, לבוש און בית{{הערה|[[לקוטי תורה/ברכה|לקו"ת ברכה]] צח, ד.}} (שפייז, קליידער און הויז). די מעלה פון בית איז – אז דאס איז א שטענדיקע זאך. ווי עס ווערט דערקלערט אין פילע ערטער דער אונטערשייד פון לבוש ביז בית, אז לבוש איז א צייטווייליקע זאך, איצט קען עס זיין א גוטער לבוש, אבער עס איז מער ניט ווי אויף א וויילע, דאקעגן בית איז א שטענדיקע זאך, ווי דער לשון – בנין עדי־עד. | די ענינים און באדערפענישן פון מענטשן זיינען איינגעטיילט בכללות אין דריי סוגים: מזון, לבוש און בית{{הערה|[[לקוטי תורה (אדמו"ר הזקן)/ברכה|לקו"ת ברכה]] צח, ד.}} (שפייז, קליידער און הויז). די מעלה פון בית איז – אז דאס איז א שטענדיקע זאך. ווי עס ווערט דערקלערט אין פילע ערטער דער אונטערשייד פון לבוש ביז בית, אז לבוש איז א צייטווייליקע זאך, איצט קען עס זיין א גוטער לבוש, אבער עס איז מער ניט ווי אויף א וויילע, דאקעגן בית איז א שטענדיקע זאך, ווי דער לשון – בנין עדי־עד. | ||
אזוי ווי אלע ענינים פון עולם זיינען דאך פאראן אין תורה אוןנעמען זיך פון תורה, ווי עס שטייט{{הערה|זהר ח"ב קסא, א.}} אסתכל באורייתא וברא עלמא, במילא זיינען אין תורה אויך פאראן די ענינים פון לבוש און בית. | אזוי ווי אלע ענינים פון עולם זיינען דאך פאראן אין תורה אוןנעמען זיך פון תורה, ווי עס שטייט{{הערה|זהר ח"ב קסא, א.}} אסתכל באורייתא וברא עלמא, במילא זיינען אין תורה אויך פאראן די ענינים פון לבוש און בית. | ||
| שורה 188: | שורה 188: | ||
כו. א דוגמא אויף דעם: עס שטייט אז די רמ"ח מצוות עשה זיינען קעגן די רמ"ח אברים{{הערה|זח"א קע, ב.}} און די שס"ה לא תעשה קעגן די שס"ה גידים. איז דאך ניט דער פשט אז די גאנצע שייכות איז נאר אין דעם מספר, נאר די ענינים אליין האבן א שייכות זה לזה. די תרי"ג מצות זיינען די אברים פון נפש, וואס פון זיי ווערט נמשך חיות אין די אברים פון גוף. | כו. א דוגמא אויף דעם: עס שטייט אז די רמ"ח מצוות עשה זיינען קעגן די רמ"ח אברים{{הערה|זח"א קע, ב.}} און די שס"ה לא תעשה קעגן די שס"ה גידים. איז דאך ניט דער פשט אז די גאנצע שייכות איז נאר אין דעם מספר, נאר די ענינים אליין האבן א שייכות זה לזה. די תרי"ג מצות זיינען די אברים פון נפש, וואס פון זיי ווערט נמשך חיות אין די אברים פון גוף. | ||
און ווי עס ווערט דערקלערט{{הערה|[[לקוטי תורה/נצבים|לקו"ת נצבים]] מה, ג.}} אויפן פסוק תמים תהי' עם הוי' אלקיך{{הערה|[[דברים פרק יח|דברים יח, יג]].}}, אז דורך די תמימות און שלימות אין תרי"ג מצות, ווערט תמימות אין די אברים פון נפש, וואס פון זיי ווערט נמשך תמימות אין די תרי"ג אברי הגוף, אז זיי האבן א חיות און חיזוק. | און ווי עס ווערט דערקלערט{{הערה|[[לקוטי תורה (אדמו"ר הזקן)/נצבים|לקו"ת נצבים]] מה, ג.}} אויפן פסוק תמים תהי' עם הוי' אלקיך{{הערה|[[דברים פרק יח|דברים יח, יג]].}}, אז דורך די תמימות און שלימות אין תרי"ג מצות, ווערט תמימות אין די אברים פון נפש, וואס פון זיי ווערט נמשך תמימות אין די תרי"ג אברי הגוף, אז זיי האבן א חיות און חיזוק. | ||
און ווייל יעדער אבר נעמט זיך פון א געוויסער מצוה, במילא מוזן זיי דאך זיין גלייך אויך אין זייער צאל. | און ווייל יעדער אבר נעמט זיך פון א געוויסער מצוה, במילא מוזן זיי דאך זיין גלייך אויך אין זייער צאל. | ||